Dozowanie
Niemal wszędzie, gdzie wykorzystuje się wodę niezbędne jest jej uzdatnianie i oczyszczanie oraz szereg zabiegów nadających jej pożądane parametry. Dezynfekcja, koagulacja, korekta EC i pH to tylko niektóre procesy wymagające precyzyjnego dawkowania związków chemicznych. W tym celu powszechnie stosowanym rozwiązaniem są pompy dozujące, stosowane w wielu gałęziach przemysłu.
Pompy dozujące Injecta charakteryzują się wysokim poziomem bezpieczeństwa i niezawodności w zastosowaniach przemysłowych. Wykorzystywane są do uzdatniania wody, dozowania chemii basenowej, a także w skomplikowanych procesach technologicznych. Zostały zaprojektowane z myślą o ciągłym i powtarzalnym dozowaniu środków chemicznych. Ich konstrukcja: typ głowicy, wydajność, ciśnienie, uszczelnienia czy metoda sterowania, dobierana jest do indywidualnych potrzeb konkretnej instalacji.
Budowa pomp dozujących
Niezależnie od typu i budowy pompy dozującej, jej zadaniem jest przepompowanie dozowanego środka ze zbiornika do układu. Najczęściej stosowanymi pompami są:
Pompy perystaltyczne – dozują ciecz poprzez przeciskanie jej wewnątrz wężyka za pomocą układu rolek. Eliminuje to fizyczny kontakt z mechanicznymi elementami pompy.
Pompy membranowe i tłokowe, zasilane energią elektryczną lub pneumatycznie -generują podwyższone ciśnienie poprzez ruch tłoka lub membrany. Układ zaworów zwrotnych nadaje kierunek przepływu dozowanej cieczy, co gwarantuje poprawność procesu dozowania.
Dobór typu i właściwych materiałów wykonania pompy dozującej jest kluczowy w każdym rozwiązaniu. Pompy muszą być wykonywane z materiałów nie tylko odpornych na agresywne działanie związków chemicznych, ale też na długotrwałe oddziaływania mechaniczne związane z nieprzerwaną pracą. Materiałami stosowanymi do konstrukcji pomp są najczęściej:
Głowice pomp – wybór właściwego materiału wykonania wynika z odporności chemicznej, odporności mechanicznej oraz ciśnienia pracy głowicy. Najczęściej wykorzystuje się: PVDF, PVC, stal kwasoodporną polipropylen,
Zawory zwrotne – wykonywane są z materiałów wysoce odpornych na odkształcenia, ścieranie i odpornych chemicznie. Do najczęściej stosowanych należą: ceramika, Pyrex i stal kwasoodporna.
Membrany – z uwagi na właściwości chemiczne i fizyczne, są w większości przypadków wykonane z PTFE (Teflon®).
Uszczelnienia – FPM (FKM/Viton), EPDM czy PTFE, odpowiednie do charakterystyki dozowanego środka.
Dobór pomp dozujących
Dobierając urządzenie dozujące należy określić kilka kluczowych czynników, takich jak rodzaj i stężenie dozowanego środka, dawkę oraz maksymalne przeciwciśnienie w instalacji, do której środek będzie dozowany. Rodzaj i stężenie środka definiują dobór właściwych uszczelnień i materiałów wykonania elementów pompy, co gwarantuje trwałość i bezpieczeństwo instalacji dozującej. Dawka (wydajność) wraz z częstotliwością pracy definiują rodzaj i typoszereg głowic dozujących. Przeciwciśnienie panujące w instalacji wpływa na wydajność pomp dozujących, dlatego ważne jest, aby dobierać pompy dozujące, które operują wyższym ciśnieniem niż to, które panuje w instalacji. Dzięki temu zapewnia się efektywną i niezawodną pracę urządzenia dozującego.
W ogólnym ujęciu pompy perystaltyczne służą do precyzyjnego dozowania od kilku mililitrów na godzinę, po kilka litrów w układach o niskim przeciwciśnieniu. Natomiast elektromagnetyczne pompy membranowe znajdują zastosowanie w aplikacjach wymagających dozowania od kilku litrów do maksymalnie 110 litrów na godzinę, nawet przy dużym przeciwciśnieniu. Przy dozowaniu większych dawek zaleca się stosowanie elektromechanicznych pomp membranowych, tłokowych lub specjalnych konstrukcji pomp dwumembranowych.
Sterowanie
Każda aplikacja pomp dozujących wymaga możliwości precyzyjnego sterowania dawką. Może to być proste sterowanie, oparte na zasadzie włącz/wyłącz lub manualna regulacja dawki. W wielu procesach popularnym rozwiązaniem są pompy, których wydajność kontrolowana jest poprzez sygnał zewnętrzny pochodzący z nadrzędnego urządzenia regulującego. Sygnałem zewnętrznym mogą być np. impuls z wodomierza, sterowanie prądowe takie jak 4-20mA, czy też sterowanie napięciowe o zakresie 0-10V. Specjalne pompy wyposażone w moduł propocjonalności, mogą samodzielnie dostosowywać dawkę w zależności od wskazania podłączonej sondy pH lub redoks. Niektóre modele pomp pracują w trybie harmonogramu czasowego.
Kontrola
W złożonych układach nad pracą pomp czuwają zewnętrzne kontrolery. Na podstawie odczytów z czujników decydują o włączeniu i częstotliwości pracy urządzenia dozującego. Kontrolery mogą mierzyć jeden lub więcej parametrów, co umożliwia użytkownikowi precyzyjne określenie zakresu pracy pomp dozujących. Dodatkowo są w stanie komunikować się z innymi urządzeniami, tworząc złożone systemy kontroli. Niezwykle istotne jest zastosowanie właściwych czujników i sond, a kluczowym kryterium ich wyboru jest trwałość, precyzja i powtarzalność wyniku. Poza pomiarami parametrów dozowania, warto zwrócić uwagę na proste narzędzia kontroli pracy całego układu, są to między innymi czujniki ciśnienia zapewniające bezpieczeństwo całego układu, czujniki poziomu i lance ssawne zabezpieczające przed pracą pompy w suchoobiegu oraz czujniki przepływu gwarantujące zatrzymanie układów np. w przypadku awarii pomp obiegowych.