Zakładamy ogród warzywny z systemem nawadniania

Kto z nas nie lubi świeżych ziół, warzyw i owoców z własnego ogrodu. To radość dla podniebienia i nagroda za nasz wysiłek. Warzywa i owoce są szczególnie wrażliwe na brak wody i wymagają regularnego podlewania. W upalne lato codzienne podlewanie bywa jednak uciążliwe. Dlatego warto zainstalować system nawadniania, który pozwoli zabezpieczyć rośliny przed skutkami suszy.

Nawadnianie warzywniaka

Systemy nawadniania przydomowych „warzywniaków” są kłopotliwe nawet dla doświadczonych instalatorów. Nie wynika to z technicznych trudności, lecz ze zmieniających się zarówno w ciągu sezonu, jak i na przestrzeni kilku sezonów warunków:

• rosnących obok siebie roślin o różnych potrzebach wodnych zmieniających się w ciągu roku,
• stopniowych zbiorów sprawiających, że kolejne fragmenty grządek przestają wymagać podlewania,
• płodozmianu wymuszającego zmianę parametrów nawadniania co roku.

Wszystko to sprawia, że linie czy taśmy kroplujące, które świetnie spisują się do podlewania drzew i krzewów owocowych, nie sprawdzają się przy nawadnianiu ziół i warzyw w ogrodzie. W takiej sytuacji z pomocą przychodzą mikroemitery – linia Minidrip™, kroplowniki i mikrozraszacze .

Zakładając ogród warzywny i planując system nawadniania trzeba wziąć pod uwagę kilka elementów.

Grządki

Ogród warzywny ma być funkcjonalny – najlepiej sprawdzają się długie równoległe grządki o szerokości równej dwukrotnemu zasięgowi naszych ramion (w praktyce ok 1,2m). Taki układ, oprócz łatwego dostępu, gwarantuje prostotę systemu nawadniania, minimalizuje ilość elementów potrzebnych do jego montażu oraz zapewnia efektywne wykorzystanie wody. Planując rozkład grządek zastanów się, jak ma przebiegać system nawadniania teraz i w przyszłości, weź pod uwagę umiejscowienie źródła wody. Dotyczy to również grządek podwyższonych.

Główna rura zasilająca i źródło wody

Główną linię zasilającą wykonuje się z rur LDPE o średnicy 20mm lub 25mm. Ułożona prostopadle do przebiegu grządek zasila rurki doprowadzające wodę do poszczególnych kwater. Główna linia powinna być zabezpieczona przed przypadkowym uszkodzeniem – można ją zakopać pod ziemią na głębokości ok. 40cm.

Mikronawadnianie nie wymaga wydajnego źródła wody – zwykle wystarczy pompa o niedużej mocy lub sieć miejska. Jeśli ze względu na potrzeby roślin podzielimy ogród na dwie sekcje, harmonogramy nawadniania mogą nakładać się na siebie bez obaw o to, że zabraknie nam wody.

Linie boczne

Jeśli na kwaterze masz jednakowe rośliny o takich samych potrzebach wodnych, np. truskawki, to możesz podłączyć linię Minidrip™ lub rolniczą taśmę kroplującą (zwykła linia kroplująca ma zbyt duże rozstawy kroplowników). W przypadku grządek z roślinami o zróżnicowanych wymaganiach, do rury głównej podłącza się linie boczne o średnicy 16mm i prowadzi je środkiem grządki. Dostosuj ciśnienie w instalacji używając regulatorów ciśnienia (większość mikroemiterów pracuje optymalnie przy ciśnieniu 1,0-1,5 Bar). W zależności od potrzeb może to być jeden wspólny reduktor na linii głównej lub indywidualne reduktory na poszczególnych liniach bocznych. Dobrze jest przed każdą kwaterą zastosować minizawór cylindryczny – da to możliwość wyłączenia całej nieużywanej kwatery z nawadniania.

W zależności od roślin można stosować różne emitery: kroplowniki parasolowe, kroplowniki przelotowe i końcowe, mikrozraszacze oraz linię Minidrip™.

Emitery

Do linii bocznych podłącz emitery. Pamiętaj, że niektóre rośliny, jak np. pomidory, nie lubią zwilżania liści – w takim wypadku stosuj linię Minidrip lub kroplowniki. Jeśli rośliny są niewrażliwe na zwilżanie, możesz stosować kroplowniki parasolowe lub mikrozraszacze. Używaj emiterów z możliwością regulacji i wyłączenia. W ten sposób po zbiorach można ograniczyć podlewanie lub wyłączyć część grządki z nawadniania.

Sterowanie

Jeśli w ogrodzie nie ma rozprowadzonych rur systemu nawadniania i źródło wody nie znajduje się w pobliżu ogrodu warzywnego, główną linię nawadniającą można zasilić elastycznym wężem ogrodowym z możliwością jego odłączania. W takim układzie możesz zastosować tzw. sterownik nakranowy. Żeby uniknąć zapychania emiterów za sterownikiem, załóż filtr. Istnieją filtry zintegrowane z reduktorem ciśnienia.

Jeśli posiadasz system nawadniania i w sterowniku znajduje się wolny zacisk, dołóż ogród warzywny jako kolejną sekcję. Jeśli nie ma takiej możliwości, użyj sterownika bateryjnego – w takim przypadku upewnij się, że harmonogramy nawadniania nie nakładają się. W razie potrzeby wielosekcyjne sterowniki bateryjne pozwalają na podlewanie kilku sekcji jednocześnie, posiadają też możliwość podłączenia czujnika deszczu.

Czas i częstotliwość nawadniania

Ogólnie przyjętą zasadą jest, że warzywa należy podlewać rzadziej a porządnie. Minimalna ilość wody, jaka powinna trafiać do gleby w trakcie jednego podlewania, to 25mm, czyli 1m² należy podlać 25 litrami wody. Bezpośrednio po podlewaniu gleba powinna być zwilżona na głębokość ok 15 – 20cm – można to kontrolować za pomocą tensjometru.

Częstotliwość podlewania zależy od pogody, zwykle wystarczy podlewanie co 2-3 dzień, jednak w trakcie upałów wymagane może być podlewanie codzienne. Dla częstotliwości nawadniania znaczenie ma też rodzaj gleby i nasłonecznienie stanowiska. Należy pamiętać o tym, że grządki podwyższone wysychają szybciej i mogą wymagać częstszego podlewania.

Jedynym odstępstwem od zasady „rzadziej a porządnie” jest okres kiełkowania roślin, gdy trzeba zapewnić stałą wilgotność wierzchniej warstwy gleby. W tym czasie można ustawić podlewanie niewielkimi dawkami kilka razy na dobę. W początkowym okresie można cały ogród nawadniać mikrozraszaczami, a docelowe emitery ustawić dopiero po pierwszym przerwaniu roślin.

Urządzając ogród warzywny i projektując nawodnienie kieruj się ogólnymi zasadami nawadniania:

• grupuj rośliny o podobnych potrzebach wodnych,
• w przypadku roślin o skrajnie odmiennych potrzebach wodnych podziel ogród na 2 sekcje,
• wyłączaj nawadnianie na czas opadów lub podłącz czujnik deszczu,
• ściółkuj kwatery i dbaj o strukturę gleby,
• przesuszenie gleb organicznych może prowadzić do ich degradacji – w takim przypadku po plonach nie wyłączaj kwatery całkowicie z nawadniania lub wysiej poplon, np. rukolę,
• podlewaj w godzinach porannych,
• jeżeli źródło wody jest daleko od „warzywniaka”, reduktory ciśnienia stosuj w pobliżu grządek.

Uwaga: jest to pierwszy wpis z cyklu „Urządzamy ogród warzywny”. Już wkrótce relacja z przykładowej realizacji oraz omówienie zastosowanych produktów. Śledźcie uważnie nasz profil i bloga.